- Wysoka

Jaworki – Wysoka – Plašná –Červený Kláštor – Szczawnica

(Pieniny) 13.08.2010

Informacje ogólne

Długość trasy: 26km

Najwyższy punkt trasy: Wysoka 1050m n.p.m.

Najniższy punkt trasy: Szczawnica 440m n.p.m.

Przewyższenie bezwzględne: 610m

Podejścia

Łączna długość podejść: 6,5km

Łączna wysokość podejść: 779m

Średnie nachylenie: 12%

Schroniska

brak

Szczyty

Wąwóz Homole położony na terenie południowej Polski w Pieninach, a dokładniej w Małych Pieninach, w miejscowości Jaworki koło Szczawnicy. Nazwa pochodzi od ruskiego słowa homoła, gomoła, które oznacza obły, bezrogi (nawiązanie do kształtu doliny). Ma długość ok. 800 m. Jego ściany zbudowane są głównie ze skał wapiennych pochodzących z okresu jury i kredy z domieszką łupków i margli. Ma bardzo urozmaiconą rzeźbę i ciekawą budowę geologiczną. Dnem tego bardzo znanego wąwozu, uważanego za jeden z najpiękniejszych w Polsce, płynie potok Kamionka, który również odegrał dużą rolę w rzeźbieniu koryta wąwozu. Potok tworzy liczne kaskady, a w jego korycie znajdują się ogromne głazy. Płynie nim kryształowo czysta woda. W górnej części wąwozu rumowisko osuwiskowe powstałe w okresie plejstocenu. Na wapiennych skałach wąwozu Homole rosną rzadkie gatunki roślin wapieniolubnych i liczne okazy światłolubnych jałowców. Od 1963 r. jest rezerwatem przyrody, licznie odwiedzanym przez turystów i wycieczki szkolne.

Wysokie Skałki (1050m n.p.m.) szczyt w Małych Pieninach, położony na granicy polsko-słowackiej; jednocześnie najwyższy szczyt całych Pienin i Pienińskiego Pasa Skałkowego. Dawniej szczyt ten miał również inne, lokalne nazwy: Pamiarky, Kiczera. Góra zaliczana do Korony Gór Polski. Wysokie Skałki znajdują się w głównym grzbiecie Małych Pienin. Cały obszar góry jest chroniony prawnie. W 1961 utworzono rezerwat przyrody Wysokie Skałki; ochronie podlega niewielki, jedyny istniejący obecnie w Pieninach fragment świerkowego boru górnoreglowego. Na Wysokich Skałkach, a także na znajdujących się na wschód od nich przygranicznych skałkach stwierdzono w 1981 występowanie rzadkiego

w Polsce gatunku rośliny – pluskwicy europejskiej. Szczyt Wysokie Skałki (Wysoka) notowany jest już w starych źródłach historycznych. Prowadzono na nim nawet poszukiwania górnicze i już wtedy wiedziano, że jest najwyższym szczytem Pienin. W dokumencie górniczym z 1739 r. przeczytać możemy: „Ta góra jest najwyższa między innymi górami i okrągła, na której skała jest jako zamek”. Od dawna też była zwiedzana przez turystów. W 1929 r. odnotowano pierwsze wejście zimowe na nartach dokonane przez Mariana Gotkiewicza z towarzyszami. Szczyt zbudowany jest z czerwonych wapieni krynoidowych. Od wschodniej i południowo-wschodniej strony tworzy strome urwiska skalne o wysokości 5-20 m, w kierunku zachodnim na jego grani występuje kilka skalistych garbów oraz wystające skałki: Szurdakowa Skała i Fidrykowa Skała. Na przełęczy Kapralowa Wysoka dawniej znajdowała się polana, obecnie już zarosła lasem. Cała góra porośnięta jest lasem, jedynie sam wierzchołek ma charakter kopuły skalnej wystającej ponad linię świerkowego lasu. Roztaczają się stąd imponujące widoki na Tatry, Babią Górę, Pasmo Radziejowej, Magurę Spiską i Pieniny.

Borsuczyny (939m n.p.m.) szczyt w Małych Pieninach. Jest to niewiele wznoszący się ponad grzbiet Małych Pienin, ale stromy i skalisty szczyt porośnięty lasem świerkowym. W kierunku od Borsuczyn do Wysokiej znajduje się przełęcz Stachurówki (905m), za nią krótka grań i druga przełęcz Kapralowa Wysoka (935m). Przez szczyty te i przełęcze przebiega granica słowacko-polska. Po południowej, słowackiej stronie zbocza grzbietu są zalesione i należą do PIENAP, po polskiej, północnej stronie zalesione są tylko w wierzchołkowych partiach. Poniżej znajduje się duża Połonina Kiczera – pozostałości dawnych pół uprawnych Łemków ze wsi Jaworki. Szlak turystyczny prowadzi przez szczyt Borsuczyn, jednak po północnej stronie istnieje wydeptana przez turystów ścieżka-skrót, umożliwiająca obejście szczytu bez konieczności wspinania się na niego. Podejście na szczyt i zejście z niego są strome i skaliste.

Durbaszka (934m n.p.m.) mało wybitny szczyt górski w Małych Pieninach. Znajduje się w głównym grzbiecie Małych Pienin i przebiega przez niego granica słowacko-polska. Durbaszka od południowej, słowackiej strony jest całkowicie zalesiona. W lesie tym znajdują się wapienne skały zwane Kościelnymi Skałami. Z prześwitów między drzewami miejscami ładne widoki na Tatry. Na grzbiecie, oraz północnej, polskiej stronie wielkie połoniny opadające do doliny Grajcarka. Przed II wojną światową były to tereny uprawowe Łemków ze wsi Jaworki. Wypasano tu na łąkach bydło, część stoków była zaorana. Po wojnie i wysiedleniu Łemków, założono socjalistyczną spółdzielnię produkcyjną. Wybudowano dużą bacówkę nr 1 na wysokości 835m n.p.m. Okazała się jednak niepraktyczna, a gdy spółdzielnie upadły i bacówka niszczała, postanowiono ją adaptować na bazę harcerską. Obecnie jest to gruntownie zmodernizowane schronisko pod Durbaszką i punkt ratowniczy GOPR. Z górnej części grzbietu Durbaszki ładne widoki na Pasmo Radziejowej i Pieniny Właściwe. Doskonałe tereny narciarskie. W zimie czynny wyciąg narciarski. Obecnie wypasane są tutaj stada owiec przez baców z Podhala. Można zejść nieznakowaną ścieżką i drogą obok schroniska do drogi Jaworki – Szczawnica, tuż przy parkingu przed Wąwozem Homole. Przy drodze kilka grup ładnych skałek wapiennych, m.in. Czerszlowe Skałki, Czerszla oraz będąca orograficznie lewą ścianą Wąwozu Homole Prokwitowska Homola.

Wysoki Wierch (899m n.p.m.) kopulaste wzniesienie w Małych Pieninach. Położony jest w grzbiecie Małych Pienin, wprost na południe od Jarmuty, ponad doliną Leśnickiego Potoku. Przebiega przez niego granica słowacko-polska. Jest to szczyt zwornikowy – w południowym kierunku odchodzi od niego grzbiet łączący go z Grupą Golicy na Słowacji. Jest to dość wyodrębniony, bezleśny, kopulasty szczyt, ze wszystkich stron otoczony dużymi łąkami. Dzięki temu rozciągają się z niego jedne z najładniejszych w Pieninach widoków na Masyw Trzech Koron, Tatry, Gorce, Beskid Wyspowy, Beskid Sądecki i pobliską Grupę Golicy. W dole dwie słowackie wsie: Leśnica i Wielki Lipnik oraz polska Szlachtowa. Dzięki temu, że szczyt jest odkryty, jest również wykorzystywany przez paralotniarzy, oraz modelarzy samolotowych, którzy urządzają na nim zawody modeli latających. Na otaczających go łąkach odbywa się wypas kulturowy owiec. Dawniej były to tereny uprawowe Łemków ze wsi Szlachtowa (wysiedlonych w ramach Akcji Wisła). Zimą są to doskonałe tereny narciarskie. Z powodu zaniechania uprawy rolnej na jego zboczach oraz zaprzestania koszenia łąk, szczególnie na bardziej stromych zboczach po słowackiej stronie, zarastają one lasem i wkrótce, jeśli nie zostaną przedsięwzięte żadne środki, szczyt straci swoje walory widokowe. Z północnych zboczy Wysokiego Wierchu spływa uchodzący do Grajcarka potok Sztolnia. Znajdujące się na południe od niego zalesione szczyty to: Jarmuta, Huściawa, Opalańczyk i Ubocz. Po zachodniej stronie szczytu, na wysokości 865m n.p.m. w grzbiecie łączącym go z Rabsztynem znajdowało się dawniej sezonowe przejście graniczne łączące Szlachtową z Wielkim Lipnikiem na Słowacji. Góra notowana jest w dokumentach już z początku XIX.

Lesnické sedlo (710m n.p.m.) przełęcz w słowackich Pieninach pomiędzy Grupą Golicy a Małymi Pieninami. Dokładniej jest to przełęcz pomiędzy wzniesieniem Tokarnia (Tokárne, 748m) a ostatnim garbem na wschodnim grzbiecie Aksamitki (749m). Południowe stoki spod

przełęczy opadają do doliny Lipnika, północne do doliny Leśnickiego Potoku. Zbudowane z wapieni płaskie i szerokie siodło przełęczy jest bezleśne, rozciągają się stąd widoki na Pieniny Właściwe, Gorce, Małe Pieniny i Magurę Spiską. W dole zabudowania Wielkiego Lipnika. Prowadząca z tej miejscowości droga przez przełęcz do Leśnicy wybudowana została dopiero w 1967, przedtem Leśnica miała jedynie bardzo wąską Drogę Pienińską. W sezonie turystycznym czynny jest bufet i kiosk z pamiątkami. Otaczające przełęcz łąki są wypasane. Cały obszar przełęczy (do polskiej granicy) to tereny parku narodowego (PIENAP-u).

Aksamitka (841m n.p.m.) dawniej nazywana Haligowczykiem, wzniesienie w Grupie Golicy w słowackich Pieninach. Znajduje się po wschodniej stronie Płaśni, oddzielone od niej płytką przełęczą Pod Płaśniami (835m). Aksamitka tworzy długi grzbiet ciągnący się aż do Przełęczy pod Tokarnią. Grzbiet ten oddziela dolinę Leśnego Potoku od doliny Lipnika. Wyróżniają się w nim 3 wierzchołki. Cały masyw zbudowany jest ze skał osadowych (wapienie i dolomity). Górna część bardziej stromych stoków jest zalesiona, ale w bardziej łagodnej dolnej części południowych stoków i w grzbiecie do Przełęczy pod Tokarnią wysoko podchodzą pola uprawne, obecnie użytkowane głównie jako pastwiska i łąki. W południowych stokach znajdują się skałki wapienne, na grzbiecie wieża radiowo-telewizyjna. Nazwa Haligowczyk pochodzi od miejscowości Haligowce położonej u południowych podnóży, w dolinie Lipnika. Nazwa Aksamitka pochodzi od Piotra Axamita, jednego z przywódców husytów, który jak podaje w 1861 Onufry Trembecki „Tutaj miał on miewać główny swój majdan, stąd całe podgórze węgierskie na wodzy trzymał. Namiestnik Węgier, Zapolya, z pospolitym ruszeniem, dopiero za powtórnym usiłowaniem zdołał go poskromić”. Według podań ukrywał się on w niewielkiej jaskini w Aksamitce, notki o niej pojawiają się w XIX w. Z Aksamitką związane są także częste w górach legendy o ukrytych skarbach oraz legenda o skamieniałym zbójniku.

Plašná (889m n.p.m.) najwyższy szczyt w Grupie Golicy, leżący w słowackich Pieninach, na terenie Pienińskiego Parku Narodowego (PIENAP). Nazwa pochodzi od szerokich spłaszczeń pod wierzchołkiem i istnieje na mapach już od 1822 roku. Teren ten według różnych podziałów zaliczany jest do Małych Pienin, Pienin Właściwych lub wydzielany jest jako osobny region Pienin. Masyw Płaśni znajduje się w południowej części Grupy Golicy. Stoki Płaśni są na ogół strome, a cały masyw zbudowany jest ze skał osadowych. Tereny na zachód od głównego wierzchołka, jak również górne partie grzbietu po stronie ws

chodniej są porośnięte lasem. Jest jednak wiele łąk i polan – w rejonie szczytu, po północnej stronie grzbietu przy szlaku turystycznym zielonym oraz w dolnych partiach stoków północnych i południowych. Na południe i zachód od szczytu położone są liczne polany, które zarastają, co wpływa na ograniczanie roztaczających się z nich widoków. Płaśnie są najwyższym dostępnym dla turystów pienińskim szczytem położonym w całości po stronie słowackiej. Na kulminację prowadzi czerwony szlak pieszy z Czerwonego Klasztoru do Wielkiego Lipnika. Na wschód od szczytu krzyżuje się z nim zielony szlak z Haligowców do Leśnicy; ponadto na obrzeżach masywu biegnie trawersem trasa szlaku niebieskiego z Czerwonego Klasztoru do Leśnicy.

Červený Kláštor miejscowość jest centrum turystycznym. Przy zespole klasztornym znajduje się restauracja, bufety, sklepy z pamiątkami. Obok niego dobrej klasy autocamping z polem namiotowym, na którym w czerwcu odbywa się festiwal Zamagurské folklorné slávnosti. Nad Dunajcem jest przystań flisacka, z której przez Przełom Dunajca spływają tratwy i pawilon PIENAP-u. W miejscowości funkcjonowało (do grudnia 2007) piesze przejście graniczne z polskimi Sromowcami Niżnymi, otwarte w 1998, a od sierpnia 2006 możliwe dzięki wybudowanej

wiszącej kładce. Na Dunajcem rośnie 15 starych lip, które w 1972 uznane zostały za pomniki przyrody, ich wiek wynosi 200-350 lat.Miejscowość znana jest przede wszystkim z dawnego klasztoru kartuzów i kamedułów – Czerwonego Klasztoru. Został on ufundowany przez węgierskiego magnata Kokosza Berzewiczego w 1319. Fundacja ta była częścią kary, jaką miał ponieść za zabicie Chyderka z rodu Gyorgów (za karę miał ufundować 6 klasztorów oraz zamówić w nich 4 tys. mszy). Znajdujący się na terenie klasztoru gotycki kościół pod wezwaniem św. Antoniego pochodzi z lat 1360–1400, rozbudowywany w latach 1496–1506.Miejscowość Czerwony Klasztor powstała w 1948 z połączenia wsi Niżne Szwaby i Śmierdzonka oraz osady Czerwony Klasztor wraz z najbliższą okolicą.

Pełna galeria znajduje się pod poniższym linkiem:
http://www.przemyslawjakubiak.pl.tl/Galeria/kat-11.htm